نحوه آزادسازی مدرک تحصیلی و شرایط آن 

یکی از مواردی که در پروسه مهاجرت تحصیلی به کشورهای مختلف دنیا، بسیار اهمیت دارد، آزادسازی مدرک تحصیلی است. دانشجویانی که در دانشگاه‌های روزانه  ایران تحصیل کرده و فارغ‌التحصیل شده‌اند، به دلیل اینکه هیچ شهریه‌ای پرداخت نکرده‌اند، باید برای دریافت اصل مدرک تحصیلی خود، به میزان مدت تحصیل خود کار کنند تا بتوانند مدرک تحصیلی خود را دریافت کرده و برای ادامه تحصیل به خارج از کشور ببرند. 

از طرفی همه افراد دوست دارند که بلافاصله بعد از یک مقطع تحصیلی به سراغ مقطع تحصیلی بعدی بروند. گپ تحصیلی علاوه بر اینکه فرد را از ادامه تحصیل دلسرد کرده و انگیزه او را کاهش می‌دهد، برای دریافت پذیرش تحصیلی از دانشگاه‌های مطرح دنیا نیز مشکلاتی ایجاد می‌کند، بنابراین بهتر است که افرادی که به مهاجرت تحصیلی فکر می‌کنند، بلافاصله بعد از پایان یک مقطع برای دریافت پذیرش اقدام کنند. 

برای اینکه بتوانند مدرک تحصیلی خود را بدون کار کردن در ایران دریافت کنند، باید با پرداخت هزینه به آزادسازی مدرک تحصیلی اقدام کنند. در ادامه این مطلب قصد داریم تا درباره نحوه آزادسازی مدرک و هزینه آن بپردازیم. توصیه می‌کنیم که این مقاله را بخوانید. 

اهمیت آزادسازی مدرک تحصیلی برای دریافت پذیرش 

افرادی که قصد ادامه تحصیل در یکی از دانشگاه‌های خارج از کشور را دارند، برای دریافت پذیرش تحصیلی باید مدارکی را به دانشگاه مقصد ارائه دهند که مدرک تحصیلی مقطع قبل و ریزنمرات نیز در لیست مدارک ضروری برای اپلای قرار دارند. 

تمامی این مدارک باید ترجمه رسمی شوند، بنابراین دانشجو باید تمامی این مدارک را در دست داشته باشد تا بتواند آنها را ترجمه رسمی کرده و به دانشگاه مقصد ارائه دهد. توجه داشته باشید که مدرک موقت تحصیلی قابل ترجمه نیست و حتما باید اصل مدرک (ریزنمرات و دانشنامه) ترجمه رسمی شوند. 

این در حالی است که دانشجویانی که در دانشگاه‌های روزانه تحصیل کرده‌اند تا نتوانند تعهد خدمت خود را بگذرانند قادر به دریافت اصل مدارک تحصیلی خود نیستند. 

این افراد باید به مدت سال‌های تحصیل خود در دانشگاه، در ایران کار کنند تا بتوانند مدرک خود را دریافت کنند، اما آنها می‌توانند با پرداخت هزینه، نسبت به آزادسازی مدرک تحصیلی خود اقدام کنند. 

بیشتر بخوانید: تحصیل در آمریکا 

راه‌های آزاد سازی مدرک تحصیلی 

برای آزادسازی مدرک تحصیلی چند روش مختلف وجود دارد که هر کدام از متقاضیان می‌توانند یکی از این روش‌ها را برای آزادسازی مدرک خود انتخاب کنند. 

آزادسازی مدرک تحصیلی با گذراندن دوره خدمت 

اولین راه که ارزان‌ترین راه برای آزادسازی مدرک دانشگاهی است، این است که فرد دوره خدمت خود را در ایران بگذراند، یعنی به اندازه مدت تحصیل خود در ایران کار کند که البته این مدت زمان در دانشگاه‌های مناطق ۱، ۲ و ۳ متفاوت است. 

دانشجویان منطقه ۱ باید به اندازه مدت زمان تحصیل خود کار کنند. مثلا برای مقطع کارشناسی، دانشجویان دانشگاه‌های منطقه ۱ باید ۴ سال در ایران کار کنند تا مدرکشان آزاد شود و دانشجویان مناطق ۲ و ۳ باید ۸ سال کار کنند. 

این کار باید کاملا مرتبط با رشته تحصیلی فرد باشد و فرد باید از طرف کارفرما بیمه شود تا مدت زمان اشتغال بر اساس سابقه بیمه محاسبه شود. 

بیشتر بخوانید: مزایا و معایب تحصیل در آلمان 

آزادسازی مدرک تحصیلی از طریق عدم کاریابی 

یکی دیگر از روش‌های آزادسازی مدرک تحصیلی، عدم کاریابی است. فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های روزانه می‌توانند با ارائه گواهی عدم کاریابی به دانشگاه محل تحصیل خود، بدون پرداخت هزینه مدرک تحصیلی خود را آزاد کنند. 

در این روش، فرد باید به موسسه کاریابی شهر یا استان خود مراجعه کرده و ثبت‌نام خود را انجام دهد. بعد از شش ماه از تاریخ ثبت‌نام، در صورتی که شغلی برای فرد پیدا نشد، موسسه کاریابی یک نامه به متقاضی ارائه می‌دهد که با ارائه این نامه به دانشگاه، دانشجو می‌تواند مدرک تحصیلی خود را آزاد کند. 

البته فرد نباید هیچ سابقه کار یا بیمه‌ای داشته باشد و از طرفی حداکثر تا ۶ ماه بعد از فارغ‌التحصیلی فرصت دارد تا برای این کار اقدام کند. البته آقایان باید یکسال از دریافت کارت پایان خدمتشان گذشته باشد. مورد بعدی برای آزادسازی مدرک تحصیلی به این روش، این است که فرد در حین تحصیل نمی‌تواند که از این روش برای آزادسازی مدرک خود استفاده کند. 

دانشجویان انصرافی یا اخراجی با این روش نمی‌توانند مدرک تحصیلی خود را آزاد کنند. 

بیشتر بخوانید:‌رنکینگ دانشگاه های کانادا در سال ۲۰۲۴

آزادسازی مدرک تحصیلی با پرداخت هزینه 

یکی از راه‌های آزادسازی مدرک تحصیلی که رایج‌ترین روش نیز محسوب می‌شود، آزادسازی مدرک تحصیلی با پرداخت هزینه است. در واقع متقاضی با پرداخت هزینه تعهد خدمت خود را می‌خرد. البته مقدار پول پرداختی در هر گروه آزمایشی با گروه آزمایشی دیگر متفاوت است. 

مقدار هزینه در هر سال توسط وزارت علوم و وزارت بهداشت تعیین می‌شود. یعنی اینکه هر ساله وزارت علوم با توجه به رشته و مقطع تحصیلی، هزینه‌ای را برای آزادسازی مدرک تحصیلی گروه‌های علوم انسانی، علوم پایه، هنر و همین‌طور رشته‌های فنی و مهندسی اعلام می‌کند. 

وزارت بهداشت نیز برای رشته‌های پزشکی، پیراپژشکی و رشته‌های زیر گروه پزشکی مبلغی را برای آزادسازی مدرک اعلام می‌کند تا فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها با پرداخت این مبلغ، مدرک تحصیلی خود را آزاد کنند. 

هزینه آزادسازی مدرک تحصیلی چقدر است؟

همان‌طور که قبلا نیز به آن اشاره شد، هزینه آزادسازی مدرک تحصیلی هر سال از طرف وزارت‌های مرتبط اعلام می‌شود. به طور مثال در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ هزینه آزادسازی مدرک در گروه‌های آزمایشی و مقاطع مختلف به صورت جدول زیر اعلام شد. 

بیشتر بخوانید: با ویزای تحصیلی فرانسه در بهترین دانشگاه های دنیا تحصیل کنید

مراحل آزادسازی مدرک تحصیلی 

متقاضیان مهاجرت تحصیلی که برای آزادسازی مدرک خود اقدام می‌کنند، می‌توانند تمامی مراحل را به صورت اینترنتی انجام دهند. برای این کار باید از سامانه سجاد www.portal.saorg.ir مراجعه کنند. این سامانه از طرف وزارت علوم برای آزادسازی مدرک تحصیلی به صورت غیرحضوری طراحی شده است. 

مراحل انجام کار نیز به صورت زیر خواهد بود. 

۱- پرداخت هزینه 

متقاضی باید در ابتدا به اداره دانش آموختگان دانشگاه خود مراجعه کرده و هزینه‌های مربوط به دریافت مدرک را پرداخت کند. در این اداره یک کارنامه غیررسمی به متقاضی ارائه می‌شود که بتواند با استفاده از این مدرک، روند آزادسازی مدرک را انجام دهد، البته برای این کار باید قبلا با دانشگاه و صندوق رفاه دانشجویان تسویه حساب کند. 

۲- ثبت‌نامه در سامانه

در مرحله بعد، متقاضی باید وارد سامانه سجاد شده و یک حساب کاربری برای خود ایجاد کند. برای این کار باید اطلاعاتی مانند نام، نام خانوادگی، کدملی، تاریخ تولد و شماره تلفن همراه باید وارد سامانه شوند. (شماره تلفن باید حتما به نام متقاضی باشد.) 

متقاضی باید آدرس ایمیل و رمز عبور را وارد کند که بعد از وارد کردن کد امنیتی، کد فعال‌سازی از طریق پیامک به متقاضی ارسال خواهد شد که باید این کد را در کادر مربوطه وارد کرده و روی گزینه «ثبت‌نام» کلیک کند. 

۳- آپلود مدارک 

در مرحله بعد، متقاضی باید مدارک مورد نیاز را روی سایت آپلود کند. از جمله مدارک مورد نیاز در این بخش می‌توان به اسکن پشت و روی کارت ملی، اسکن صفحات شناسنامه، مدرک تحصیلی موقت و برگه معافیت از خدمت و یا کارت پایان خدمت اشاره کرد. 

۴- تکمیل فرم‌ها 

بعد از آپلود مدارک، متقاضی باید به بخش «لغو تعهد آموزش رایگان» رفته و فرم‌های مورد نیاز برای آزادسازی مدرک تحصیلی را تکمیل کند. بعد از آپلود مدرک تحصیلی و یا کارنامه غیر رسمی، متقاضی باید اطلاعات را تایید نهایی کرده و منتظر تایید بماند. 

۵- دریافت کد رهگیری

بعد از تکمیل فرم‌ها، یک کد رهگیری برای متقاضی صادر خواهد شد که متقاضی باید این کد رهگیری را همواره تا پایان مراحل آزادسازی مدرک تحصیلی با خود داشته باشد. در صورتی که متقاضی بخواهد تعهد خدمت را خریداری کند، باید هزینه را به حساب سیبای وزارت علوم واریز کند، اما در صورتی که نیازی به پرداخت هزینه نباشد، دانشگاه مستقیم درخواست را به سازمان ارسال می‌کند. 

مدت زمان آزادسازی مدرک تحصیلی 

مدت زمان آزادسازی مدرک معمولا به دانشگاه و سازمان بستگی دارد. متقاضی باید از مسئولان دانشگاه پیگیر مراحل آزادسازی مدرک خود باشد. در مرحله بعد که به سازمان مربوط است، معمولا ظرف ۱۵ روز آزادسازی مدرک نهایی شده و متقاضی می‌تواند مدرک تحصیلی خود را دریافت کند. 

بیشتر بخوانید: آشنایی با بورسیه های تحصیلی ایتالیا

جمع‌بندی

‌یکی از مدارک مهم و ضروری برای اپلای تحصیلی، ارائه مدرک تحصیلی مقطع قبل و ریزنمرات است که باید ترجمه رسمی شوند. برای اینکه متقاضی مدرک خود را ترجمه رسمی کند، باید اصل مدرک را داشته باشد، بنابراین باید مدرک تحصیلی خود را آزاد کند. 

افرادی که در دانشگاه‌های روزانه تحصیل کرده‌اند، به دلیل تحصیل رایگان، تعهد خدمت داشته و باید یا از طریق کار در ایران و یا از طریق پرداخت هزینه، این تعهد خدمت را از میان برداشته و با آزادسازی مدرک تحصیلی، برای ترجمه رسمی و ادامه روند پذیرش اقدام کنند. 

ما در این مقاله سعی کردیم تا شما را با مراحل آزادسازی مدرک آشنا کنیم. در صورتی که به دریافت پذیرش تحصیلی از دانشگاه‌های آمریکا و کانادا فکر می‌کنید، این فرم را تکمیل کنید. اگر می‌خواهید بیشتر درباره مهاجرت تحصیلی بدانید، سایر مقاله‌های این بخش برای شما مفید خواهند بود. همچنین برای مشاهده آخرین اخبار و مقالات روز مهاجرتی با مهاجر همراه باشید.